Պոեմ
հեղինակ՝ Վահան Թոթովենց
հեղինակ՝ Վահան Թոթովենց
Արևելք
1 մաս
Текст:
Ո՜վ Արևելք, իմ պապերուս և հավատքիս,
Եվ կրակին, և հոգվույն,
Եվ անճառին, և քաղցրության, և մահվան,
Ուր դարերը խորհուրդին պես ծանրակիր
Եվ լռության պես խորին՝
Եկան, անցան և լացին...
Մայրըս քուկին ոսկեշաղով ողողված
Եվ կրակովդ խոլաթև հարսը չքնաղ,
Ո՜վ Արևելք, քու ծոցիդ մեջ ծաղկեցուց
Իմ էությունս և սավառնումըս ահեղ։
Առաջին հեղն ես լազուրիդ ժպտեցա
Եվ նետեցի զիս կապույտեն անդունդին
Խորախորհուրդ գաղտնիքներուդ ի խնդիր։
Ոսկեփոշին դեռ կը հանգչի մազերուս
Քու ալեկոծ արևին,
Շրթներուս դեռ կը հևա
Սոսավյունը անտառներուդ սրբազան։
Դո՛ւն, Արևե՛լք, իբրև վրեժ կը կանգնիս
Դժբախտությանը մարդուն,
Զոր Արևմուտքր դարբնեց։
Դո՛ւն հարազատ, և՛ ինքնաստեղծ, և՛ հսկա,
Որուն
Ավերակները տակավին կը բուրեն
Խունկ ու ստաշխ և ծարի՜ր...
Եվ ես այսօր եկած եմ
Քեզի՜, Անհուն և Անմահ,
Տաճարներուդ սյուներուն
Առջև դժգո՜ւյն ու դողդո՜ջ...
Օվկիաններու ափերուն,
Մրրիկներուն մեջ ահեղ
Պտտցուցի ընդերկար
Խաղաղությունդ անսասան։
Քեզ կը բերեմ, դո՛ւ Կին փարթամ և հարուստ,
Իմ երազներս անվթար
Եվ հասունցած մանկության սաղմը ժպտուն՝
Թառամելու և մեռնելու անսովոր։
Արևելյա՛ն կիսագունդ,
Դուն Մայր լեցուն և արբեցած ծիծերով,
Իմ շրթներըս, դեռ թարմ են
Եվ կարոտեն բոցավառ,
Եվ հագագս անբասիր։
Օտարոտի անդաստանի պտուղներ,
Արևմուտքի այգիներու ողկույզներ,
Եվ կամ անոնց ջերմագին հույզը կարմիր
Չեն պղծած դեռ իմ կոկորդըս ծարավի։
Ես եկած եմ լիահագագ ըմպելու
Խորի՜ն, խորի՜ն սափորներեն գինիիդ
Ուղևորին նման այն,
Որ դար մ՚ ամբողջ քալած է
Ջուրի շիթի մը համար։
Ես քու եզերքդ եմ հասած,
Եվ կը հավատամ,
Որ սկիզբն եմ Անմահության շավիղին․․․
Գինի, գինի մատռվակե՛ ինձ այսօր,
Ո՜վ Կին փարթամ և մարմարյա՜ և ջերմի՜ն,
Ա՛ռ իմ խորքես մեքենայությունս տխեղծ
Եվ ձևերըս հրահանգված ու նրբին։
Տո՛ւր ինձ, տո՛ւր ինձ,
Ո՜վ Արևելք, ո՜վ մեծ Տաճար և Խորհուրդ,
Խաղաղություն, խաղաղություն ստեղծիչ։
Եվ ահա քու ճաճանչներըդ բոցավառ
Կոսկեզօծեն կրունկներըս արյունոտ։
Վերջալույսիդ ոսկեծովին մեջ անհուն
Իմ երազներս կըզգենուն
Վարդե՜ր, կակա՜չ ու նուռե՜ր։
Ահա սիրտըս կը բաբախե անձկանոք,
Եվ կասիսիդ կուշտին հակած,
Եվ հուսալից և դողդոջ,
Քու պսակիդ երազուն՝
Կաղոթե՜մ...
Թեև, Մա՜յր իմ, ես զավակը երկնքիդ,
Խաղընկերը քու վարդերու բլբուլին
Եվ ըմպողը ստեղծագործ նեկտարիդ
Իմ մանկության օրերուն,
Բայց եկած եմ ես այսօր
Կրոնական երկյուղով
Դամբաններըդ տեսնելու,
Որոնց մութին մեջ դեռ կան
Մրրիկները խորհուրդներուն ու լույսին։
Ես եկած եմ ծնրադրելու, երգելու
Դամբաններուդ առջև հակ,
Որոնք դարերը կերտեցին և որոնք
Տվին հոգվույն երջանկության խոր գաղտնիք։
Ես եկած եմ երգելու,
Կաթե՛ շնորհքն աստվածեղեն ներշնչման
Իմ ճակտիս վրա, որ մոխրով
Եվ մռայլով է պատած։
Դու տվիր
Ուրիշներուն խորհուրդներու բանալին,
Տո՛ւր ինծի, ո՜վ Արևելք։
Հսկա Քերթող և Ստեղծիչ գույներուն,
Գաղտնիքն երգին—դամբաններուդ նախընծա։
Ես եկած եմ քու մատյաններդ և ժայռերըդ կարդալու,
Սքանչելի՛, ո՜վ Գեղեցիկ և Անհա՛ս...
Արարատիդ առջև կանգնած եմ ահա.
Կանգ առ,
Ո՜վ սրարշավ Ժամանակ,
Ցնորական Երիվար,
Թո՛ղ քանդակը ես հեգեմ
Այս ձյունապատ հսկային,
Որուն կառչած մնացին
Անժամանակ թվականե մը ի վեր
Զավակները ժողովուրդի մը պարտյալ․
Օ՜հ, ի՜նչ է այն
Ես կը տեսնեմ, որ արյունով է գծված
Քանդակը սուրբ իմաստությամբ առլցուն...
Բա՛ց, Արևե՛լք, քու ծիրանիդ բեհեզյա,
Որ հարսներըդ սիրատարփիկ հյուսեցին.
Ես զավակն եմ պապերուս,
Երբե՛ք, երբե՛ք մեղանչած,
Դո՛ւն ոլորանը անոնց
Եվ մեծադիր երազներուն հարսնարան։
Ես կը ծակեմ կուրծքն իմին
Այն հինավուրց նիզակներով պապերուս,
Որոնց համար հպարտորեն դու լացիր,
Ես կը թափեմ սրտիս արյունը կարմիր
Քու լեռներդ ծովախորհուրդ կապույտին վրա,
Ո՜վ Արևելք, հանդիսավո՜ր և լռի՜ն...
Կառնեմ բույրը ավադիկ
Այն հողերուն, որոնց վրա
Քու աստվածներդ քալեցին
Եվ որոնց ետևեն
Իմաստությունը ծաղկեցավ։
Հելլադայեն և Հռոմեն դու առաջ
Մարդու հոգին չափեցիր
Եվ ցուցուցիր
Կշիռքն անոր թռիչքներուն, երազին։
Քու աստվածներըդ խորհեցան ու լացին,
Քու աստվածներդ զոհեցին և ժպտեցան։
Ես տակավին կը լսեմ
Հարվածն անոնց ծանրածանր մուրճերուն,
Որ խորհուրդին սալերուն վրա կռեցին։
Ահա գիշերն է փռվեր
Իր աստղազարդ երկինքով,
Մեհյանները կը վառին
Եվ լոտոսներն աստղածորան երկնքեն
Լռի՜ն, լռի՜ն ու լռի՜ն
Կը հավաքեն մեղրը իրենց բաժակին։
Ո՜վ տրտմությունն հոգիիս,
Ահա գիշերն, խաղաղությունն անվրդով,
Եվ ստեղծիչ և անհո՜ւն։
Կանգ ա՛ռ, գիշեր,
Ո՜վ գեղեցիկ անրջանք,
Քաղցրածորան, քաղցրակարկաչ ու վսե՜մ...
Ո՜վ դու Տեսիլք,
Որ տարիներ փնտրեցի,
Ինչպես անաստղ և արևը կորուսած
Մոլորակի մ՚ արարած
Կը փնտրե լույս մը դողդոջ
Խավա՜ր, խավա՜ր միջոցներուն մեջ, անհա՜յտ։
Հրամայե՛ մուտք իմին
Ո՜վ Արևելք, «Աստվածներու ծննդավայր»,
Քու քողերուդ, գաղտնիքներուդ ընդմեջեն,
Ես զավակն եմ պապերուս
Դո՛ւն՝ օրորանը անոնց։
Ո՜վ երանգներ Արևելյան աշխարհին,
Անկշռադատ և հանդուգն
Աստվածահաղթ նկարչի մը վրձինով
Դուք ներկեցիք Արևելքի ջերմ հոգին
Հորդահոսան աղբյուրներեն բնության։
Հարսները ձեզ գրկեցին
Եվ երազնուն մեջ խաղաղ
Օրորվեցան կոհակներովը ձերին։
Ո՜վ երանգներ, ծագե ծագ
Դուք խորհուրդին միացաք
Եվ Արևելյան բարբառներուն հրաշազան։
Աստվածներ ձեզ կրեցին
Իրենց ճակտին վրա հսկա։
Ո՜վ բոցավառ Արևելք,
Քուրմերն զձեզ փաթթեցին
Երանգներով, խորհրդով,
Եվ դուն եղար
Մեծվայելուչ հարսն աշխարհին այս ունայն։
Լեցուր թափուր արևմտյան այս բաժակ,
Ահա ձեռքիս՝ կը դողդոջեմ,
Եմ ծարավես հրաբորբոք կը վառիմ,
Թո՛ղ շողերը մեծափարթամ Արևիդ
Պսակեն բաժակն այս ցրտին
Բորբ ջերմությամբ ու լույսով։
Ես Ատլանտյան ափունքեն,
Մեծափարթամ Ոստանի մը խորերեն
Կը բերեմ այս բաժակն թափուր ու օտար
Եվ թերևս քու գինիիդ սուրբ հպումին անարժան։
Ո՜վ տեսիլքներ արևելյան աշխարհին,
Որ խուժաններ զսպեցին,
Որ մարդկության շնորհեցին
Եվ Նիրվանան, և դրախտներն, ու անմահն։
Քու կուրծքդ ահեղ փոթորիկները գրկեց,
Մայր կաթոգին Խաղաղության, Անդորրին։
Ո՜վ բոցավառ դու Երազ,
Ո՜վ բանաստեղծ և Աստված,
Այգիներուդ տերևներուն կըհանգչին
Ոսկեփոշին դարերու։
Ո՛չ մեկ ծաղիկ իր բաժակին մեջ պայծառ
Սև երազով և խռովքով սարսռաց։
Մեծ անդորրըդ դուն փռեցիր ծագեծագ,
Ողողեցիր բոլոր աչքերն անհանգիստ
Քու մոգական և անարվեստ հեշտությամբ։
Վշտին համար քու զավակներդ խորհեցան,
Իմաստությամբ կրեցին
Տրտում քնարն այդ բնության — մեծ Երգին։
Արևելքցին չճգնեցավ գերիշխել
Բնության ահեղ զորության,
Ան չտվավ ստեղծումի ձևերուն
Իր մարդկային խեղճ ճաշակին չափանիշ։
Արևելքը իր պատմությամբ, իմաստով
Եղավ աղոթք մը հսկա
Բնութենական գեղեցկությամբ դողդոջուն,
Եվ հասկացող և հլու...
Բնությունը—բովանդակը ավասիկ,
Եվ գեղեցիկ, և հպարտ,
Եվ մտերիմ, և գաղտնի,
Եվ հեռավոր, և ծանոթ
Արևելյան հոգիին...
Եվ պարտեզներդ ծաղկեցան,
Ո՜վ Արևելք,
Անհոգ, անծայր և անհուն,
Եվ լեռներըդ զարդարվեցան գույնզգույն
Ծաղիկներով ու խոտով։
Մարդոց տխեղծ ձեռքերն անգութ չհպան
Աններդաշնակ դաշնակությանդ հրաշալի...
Երբ մարդուն ձեռքն, պաշտամունքի համար լոկ,
Եվ քաղցրագին վշտերով
Քաղեց ծաղիկ մը թուփեդ՝
Խոր աղոթքի մրմունջով մը մոտեցավ,
Եվ անիկա բաղձաց մասը նվիրել
Բովանդակին ի սպաս։
Բնությունն եղավ քեզ համար
Գերերկրային մոգություն
Եվ անսկիզբ, և անճառ,
Եվ տիրական և աստված։
Ահա կանգնած Անդորրությանդ սեմին վրա
Ես անհունով կը լեցվիմ,
Ես կը գրկեմ սոսափները անսահման
Այգիներուդ և ձորերուդ կաթոգին,
Ո՜վ Արևելք, ո՜վ Ծավալ։
Եվ կրակին, և հոգվույն,
Եվ անճառին, և քաղցրության, և մահվան,
Ուր դարերը խորհուրդին պես ծանրակիր
Եվ լռության պես խորին՝
Եկան, անցան և լացին...
Մայրըս քուկին ոսկեշաղով ողողված
Եվ կրակովդ խոլաթև հարսը չքնաղ,
Ո՜վ Արևելք, քու ծոցիդ մեջ ծաղկեցուց
Իմ էությունս և սավառնումըս ահեղ։
Առաջին հեղն ես լազուրիդ ժպտեցա
Եվ նետեցի զիս կապույտեն անդունդին
Խորախորհուրդ գաղտնիքներուդ ի խնդիր։
Ոսկեփոշին դեռ կը հանգչի մազերուս
Քու ալեկոծ արևին,
Շրթներուս դեռ կը հևա
Սոսավյունը անտառներուդ սրբազան։
Դո՛ւն, Արևե՛լք, իբրև վրեժ կը կանգնիս
Դժբախտությանը մարդուն,
Զոր Արևմուտքր դարբնեց։
Դո՛ւն հարազատ, և՛ ինքնաստեղծ, և՛ հսկա,
Որուն
Ավերակները տակավին կը բուրեն
Խունկ ու ստաշխ և ծարի՜ր...
Եվ ես այսօր եկած եմ
Քեզի՜, Անհուն և Անմահ,
Տաճարներուդ սյուներուն
Առջև դժգո՜ւյն ու դողդո՜ջ...
Օվկիաններու ափերուն,
Մրրիկներուն մեջ ահեղ
Պտտցուցի ընդերկար
Խաղաղությունդ անսասան։
Քեզ կը բերեմ, դո՛ւ Կին փարթամ և հարուստ,
Իմ երազներս անվթար
Եվ հասունցած մանկության սաղմը ժպտուն՝
Թառամելու և մեռնելու անսովոր։
Արևելյա՛ն կիսագունդ,
Դուն Մայր լեցուն և արբեցած ծիծերով,
Իմ շրթներըս, դեռ թարմ են
Եվ կարոտեն բոցավառ,
Եվ հագագս անբասիր։
Օտարոտի անդաստանի պտուղներ,
Արևմուտքի այգիներու ողկույզներ,
Եվ կամ անոնց ջերմագին հույզը կարմիր
Չեն պղծած դեռ իմ կոկորդըս ծարավի։
Ես եկած եմ լիահագագ ըմպելու
Խորի՜ն, խորի՜ն սափորներեն գինիիդ
Ուղևորին նման այն,
Որ դար մ՚ ամբողջ քալած է
Ջուրի շիթի մը համար։
Ես քու եզերքդ եմ հասած,
Եվ կը հավատամ,
Որ սկիզբն եմ Անմահության շավիղին․․․
Գինի, գինի մատռվակե՛ ինձ այսօր,
Ո՜վ Կին փարթամ և մարմարյա՜ և ջերմի՜ն,
Ա՛ռ իմ խորքես մեքենայությունս տխեղծ
Եվ ձևերըս հրահանգված ու նրբին։
Տո՛ւր ինձ, տո՛ւր ինձ,
Ո՜վ Արևելք, ո՜վ մեծ Տաճար և Խորհուրդ,
Խաղաղություն, խաղաղություն ստեղծիչ։
Եվ ահա քու ճաճանչներըդ բոցավառ
Կոսկեզօծեն կրունկներըս արյունոտ։
Վերջալույսիդ ոսկեծովին մեջ անհուն
Իմ երազներս կըզգենուն
Վարդե՜ր, կակա՜չ ու նուռե՜ր։
Ահա սիրտըս կը բաբախե անձկանոք,
Եվ կասիսիդ կուշտին հակած,
Եվ հուսալից և դողդոջ,
Քու պսակիդ երազուն՝
Կաղոթե՜մ...
Թեև, Մա՜յր իմ, ես զավակը երկնքիդ,
Խաղընկերը քու վարդերու բլբուլին
Եվ ըմպողը ստեղծագործ նեկտարիդ
Իմ մանկության օրերուն,
Բայց եկած եմ ես այսօր
Կրոնական երկյուղով
Դամբաններըդ տեսնելու,
Որոնց մութին մեջ դեռ կան
Մրրիկները խորհուրդներուն ու լույսին։
Ես եկած եմ ծնրադրելու, երգելու
Դամբաններուդ առջև հակ,
Որոնք դարերը կերտեցին և որոնք
Տվին հոգվույն երջանկության խոր գաղտնիք։
Ես եկած եմ երգելու,
Կաթե՛ շնորհքն աստվածեղեն ներշնչման
Իմ ճակտիս վրա, որ մոխրով
Եվ մռայլով է պատած։
Դու տվիր
Ուրիշներուն խորհուրդներու բանալին,
Տո՛ւր ինծի, ո՜վ Արևելք։
Հսկա Քերթող և Ստեղծիչ գույներուն,
Գաղտնիքն երգին—դամբաններուդ նախընծա։
Ես եկած եմ քու մատյաններդ և ժայռերըդ կարդալու,
Սքանչելի՛, ո՜վ Գեղեցիկ և Անհա՛ս...
Արարատիդ առջև կանգնած եմ ահա.
Կանգ առ,
Ո՜վ սրարշավ Ժամանակ,
Ցնորական Երիվար,
Թո՛ղ քանդակը ես հեգեմ
Այս ձյունապատ հսկային,
Որուն կառչած մնացին
Անժամանակ թվականե մը ի վեր
Զավակները ժողովուրդի մը պարտյալ․
Օ՜հ, ի՜նչ է այն
Ես կը տեսնեմ, որ արյունով է գծված
Քանդակը սուրբ իմաստությամբ առլցուն...
Բա՛ց, Արևե՛լք, քու ծիրանիդ բեհեզյա,
Որ հարսներըդ սիրատարփիկ հյուսեցին.
Ես զավակն եմ պապերուս,
Երբե՛ք, երբե՛ք մեղանչած,
Դո՛ւն ոլորանը անոնց
Եվ մեծադիր երազներուն հարսնարան։
Ես կը ծակեմ կուրծքն իմին
Այն հինավուրց նիզակներով պապերուս,
Որոնց համար հպարտորեն դու լացիր,
Ես կը թափեմ սրտիս արյունը կարմիր
Քու լեռներդ ծովախորհուրդ կապույտին վրա,
Ո՜վ Արևելք, հանդիսավո՜ր և լռի՜ն...
Կառնեմ բույրը ավադիկ
Այն հողերուն, որոնց վրա
Քու աստվածներդ քալեցին
Եվ որոնց ետևեն
Իմաստությունը ծաղկեցավ։
Հելլադայեն և Հռոմեն դու առաջ
Մարդու հոգին չափեցիր
Եվ ցուցուցիր
Կշիռքն անոր թռիչքներուն, երազին։
Քու աստվածներըդ խորհեցան ու լացին,
Քու աստվածներդ զոհեցին և ժպտեցան։
Ես տակավին կը լսեմ
Հարվածն անոնց ծանրածանր մուրճերուն,
Որ խորհուրդին սալերուն վրա կռեցին։
Ահա գիշերն է փռվեր
Իր աստղազարդ երկինքով,
Մեհյանները կը վառին
Եվ լոտոսներն աստղածորան երկնքեն
Լռի՜ն, լռի՜ն ու լռի՜ն
Կը հավաքեն մեղրը իրենց բաժակին։
Ո՜վ տրտմությունն հոգիիս,
Ահա գիշերն, խաղաղությունն անվրդով,
Եվ ստեղծիչ և անհո՜ւն։
Կանգ ա՛ռ, գիշեր,
Ո՜վ գեղեցիկ անրջանք,
Քաղցրածորան, քաղցրակարկաչ ու վսե՜մ...
Ո՜վ դու Տեսիլք,
Որ տարիներ փնտրեցի,
Ինչպես անաստղ և արևը կորուսած
Մոլորակի մ՚ արարած
Կը փնտրե լույս մը դողդոջ
Խավա՜ր, խավա՜ր միջոցներուն մեջ, անհա՜յտ։
Հրամայե՛ մուտք իմին
Ո՜վ Արևելք, «Աստվածներու ծննդավայր»,
Քու քողերուդ, գաղտնիքներուդ ընդմեջեն,
Ես զավակն եմ պապերուս
Դո՛ւն՝ օրորանը անոնց։
Ո՜վ երանգներ Արևելյան աշխարհին,
Անկշռադատ և հանդուգն
Աստվածահաղթ նկարչի մը վրձինով
Դուք ներկեցիք Արևելքի ջերմ հոգին
Հորդահոսան աղբյուրներեն բնության։
Հարսները ձեզ գրկեցին
Եվ երազնուն մեջ խաղաղ
Օրորվեցան կոհակներովը ձերին։
Ո՜վ երանգներ, ծագե ծագ
Դուք խորհուրդին միացաք
Եվ Արևելյան բարբառներուն հրաշազան։
Աստվածներ ձեզ կրեցին
Իրենց ճակտին վրա հսկա։
Ո՜վ բոցավառ Արևելք,
Քուրմերն զձեզ փաթթեցին
Երանգներով, խորհրդով,
Եվ դուն եղար
Մեծվայելուչ հարսն աշխարհին այս ունայն։
Լեցուր թափուր արևմտյան այս բաժակ,
Ահա ձեռքիս՝ կը դողդոջեմ,
Եմ ծարավես հրաբորբոք կը վառիմ,
Թո՛ղ շողերը մեծափարթամ Արևիդ
Պսակեն բաժակն այս ցրտին
Բորբ ջերմությամբ ու լույսով։
Ես Ատլանտյան ափունքեն,
Մեծափարթամ Ոստանի մը խորերեն
Կը բերեմ այս բաժակն թափուր ու օտար
Եվ թերևս քու գինիիդ սուրբ հպումին անարժան։
Ո՜վ տեսիլքներ արևելյան աշխարհին,
Որ խուժաններ զսպեցին,
Որ մարդկության շնորհեցին
Եվ Նիրվանան, և դրախտներն, ու անմահն։
Քու կուրծքդ ահեղ փոթորիկները գրկեց,
Մայր կաթոգին Խաղաղության, Անդորրին։
Ո՜վ բոցավառ դու Երազ,
Ո՜վ բանաստեղծ և Աստված,
Այգիներուդ տերևներուն կըհանգչին
Ոսկեփոշին դարերու։
Ո՛չ մեկ ծաղիկ իր բաժակին մեջ պայծառ
Սև երազով և խռովքով սարսռաց։
Մեծ անդորրըդ դուն փռեցիր ծագեծագ,
Ողողեցիր բոլոր աչքերն անհանգիստ
Քու մոգական և անարվեստ հեշտությամբ։
Վշտին համար քու զավակներդ խորհեցան,
Իմաստությամբ կրեցին
Տրտում քնարն այդ բնության — մեծ Երգին։
Արևելքցին չճգնեցավ գերիշխել
Բնության ահեղ զորության,
Ան չտվավ ստեղծումի ձևերուն
Իր մարդկային խեղճ ճաշակին չափանիշ։
Արևելքը իր պատմությամբ, իմաստով
Եղավ աղոթք մը հսկա
Բնութենական գեղեցկությամբ դողդոջուն,
Եվ հասկացող և հլու...
Բնությունը—բովանդակը ավասիկ,
Եվ գեղեցիկ, և հպարտ,
Եվ մտերիմ, և գաղտնի,
Եվ հեռավոր, և ծանոթ
Արևելյան հոգիին...
Եվ պարտեզներդ ծաղկեցան,
Ո՜վ Արևելք,
Անհոգ, անծայր և անհուն,
Եվ լեռներըդ զարդարվեցան գույնզգույն
Ծաղիկներով ու խոտով։
Մարդոց տխեղծ ձեռքերն անգութ չհպան
Աններդաշնակ դաշնակությանդ հրաշալի...
Երբ մարդուն ձեռքն, պաշտամունքի համար լոկ,
Եվ քաղցրագին վշտերով
Քաղեց ծաղիկ մը թուփեդ՝
Խոր աղոթքի մրմունջով մը մոտեցավ,
Եվ անիկա բաղձաց մասը նվիրել
Բովանդակին ի սպաս։
Բնությունն եղավ քեզ համար
Գերերկրային մոգություն
Եվ անսկիզբ, և անճառ,
Եվ տիրական և աստված։
Ահա կանգնած Անդորրությանդ սեմին վրա
Ես անհունով կը լեցվիմ,
Ես կը գրկեմ սոսափները անսահման
Այգիներուդ և ձորերուդ կաթոգին,
Ո՜վ Արևելք, ո՜վ Ծավալ։