ԲԱՌԱՉԸ

Անտաոն ասես Ծիր-կաթինից էր կախված,
Ոտից-գլուխ, ոտից-գլուխ թաթախված
Առավոտի շողաթաթախ ցողերով,
Առավոտի ցողաթաթախ շողերով։
Հավքը հավքի բերանից խոսք էր խլում.
Ողջ անտառն էր մի հավք դառած ծլվլում:
Ղողանջում էր ծլվլոցի մեջ կանաչ
Եղջերուի ցողաթաթախ մի բառաչ։
Ցողաթաթախ երանություն։ Եվ հանկարծ
Հեռու–հեռվում, մի խուլ որոտ, ծուխ ու կայծ...
Ու ձորն ընկավ անտառի աչքի առաջ
Եղջերուի արնաթաթախ մի բառաչ...

Անտառն ասես Ծիր-կաթինից էր կախված,
Ոտից-գլուխ արցունքի մեջ թաթախված։

ԱՄՊՐՈՊՆԵՐԻՑ ՀԵՏՈ...

Ամպրոպներից հետո հեղեղները երկար
Թավալվում են, թռչում, ափերին են տալիս։
Անձրևներից հետո դեռ ամպերը երկար
Գլուխները սարին ու բարին են տալիս:
Փոթորկից հետո՝ թևերը կախ ծովի
Ալիքները երկար փրփրին են տալիս։
Իմ այս երկար կյանքում
Շատ եմ տեսել, մարդիկ,
Մայրամուտի կարմիր հոգեվարքից հետո
Քարափները երկար կարմրին են տալիս։

ՆԵՂՎՈՒՄ ԵՄ...

Նեղվում եմ, խփում են կրծքիս,
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ,
Ներում եմ, նստում են գլխիս,
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։

Առնում են ու ետ չեն տալիս,
Ես գոհ եմ, իրենք են դժգոհ։
Մեռնում եմ, երբ ուշ են գալիս,
Ես զոհ եմ, իրենք են դժգոհ։

ՊՏՈԻՂԴ ՔԱՂՈՂ ՉԿԱ

Պտուղդ քաղող չկա,
Մասրենի, սարի մասրենի,
Պատիվդ պահող չկա,
Մասրենի, բարի մասրենի։
Ասում են՝ էլ մարդ չկա,
Որ փնտրի քնքշանքդ փշոտ,
Քեզ գրկի ու տաքանա,
Մասրենի, ժայռի մասրենի։

Երեսիդ նայող չկա,
Մասրենի, վայրի մասրենի,
Կրքերիդ կրակը քեզ
Թող այդպես այրի, մասրենի...
Կանգնել ես քո բարձունքին,
Մեկուսի, մենակ, մենավոր...
Իմ երես առած դարում
Դու լքված այրի, մասրենի։

ԿԱԾԱՆՆԵՐԸ ՃՉՈՒՄ ԵՆ ԱՅՍՏԵՂ

Կածանները ճչում են այնտեղ,
Ջրվեժները լռում են։
Ծաղիկները թռչում են այնտեղ,
Թիթեռները բուրում են։

Ստվերները խեղդվում են շոգից,
Բարդիները մրսում են...
Մեր տանը—մեռածներն են, հոգիս,
Ապրողները դրսում են։

ԿԱԾԱՆՆ ԻՆՁ ՏԱՆԵՐ

Կածանն ինձ տաներ անտառը՝ ցախի,
Անտառն իմ գլխին ուլունքներ թափեր։
Սուլոցի փոխվեր սարսուռն իմ վախի,
Եվ ոչ մի շշուկ ոտքս չկապեր։

Կացինս թողած կաղնու փչակում,
Պարանս ժայռի փեշերին թողած,
Շապիկիս թևքը՝ մասրենու ճանկում,
Փեշքը՝ մոշենու փշերին թողած,

Թռչեի թրջված հավքի ետևից
Եվ չբռնեի մինչև իրիկուն...
Հարցնեի հողից, ջրից, աստղերից.—
Գտնեի կածանն ու դառնայի տուն:

Հայրս ինձանից բան չհարցներ,
Չնայեր ոչ մի խնդիրք ու լացի,
Ինձ «պարան, կացին ու ցախ դարձներ»...
Եվ մայրս կանչեր իրիկնահացի։

Քթիցս կարծես ծուխ է բարձրանում...
Ինչո՞ւ է կորածն այսքան քաղցրանում։

ԱՅՍ ԻՄ ՀՐԱՇՔ ԱՇԽԱՐՀՆ Է

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։

Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից...

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Շողքը տեր է, շվաքը՝ հյուր։


ԼԵՌՆԵՐԴ ԳՆՈՒՄ...

Լեռներդ գնում, մտնում են երկինք,
Ձորերդ գալիս, կիրճերն են մտնում:
Խավարն է խրտնում բարձրության ահից,
Խորության ահից աստղերն են քրտնում։

Լեռներդ կանգնել սարահարթերին,
Իրարից ամպ ու ստվեր են խլում,
Եվ որձաքարե սաղավարտներին
Հավիտենության աստղեր են կրում։

Ցուրտ ամպրոպների շնչին են խառնում
Աշխարհաստեղծման թեժությունը դեռ —
Եվ կայծակների թառեր են դառնում
Ապառաժներիդ եղջյուրները կեո։

Կիրճերիդ խորքում անանցանելի՝
Զրվեժ են դառնում, փրփուր ու ավազ—
Նախապատմական քարանձավների
Խորհուրդը պղտոր ու քրտինքը պարզ։

Քո կիրճերից ջուր խմելու համար
Ամպերը յոթ սև քրտինք են թափում,
Եվ ընկուզենու արմատը համառ
Յոթ յոթգլխանի ժայռ է շաղափում։

Լցվել եմ քեզնով ու երգ եմ ասում...
Բայց ոչ լեռներիդ բարձունքն անառիկ,
Ոչ էլ կիրճերիդ հատակն է հասնում
Իմ ծղրիդային երգը միօրիկ։

ՕԳՆԱԿԱՆԸ ԵՍ ԵՄ

Քույրս մասուր է քաղում,
Օգնականը ես եմ։
Հայրս աղուն է աղում,
Օգնականը ես եմ։
Մայրս ալյուր է մաղում,
Օգնականը ես եմ։
Տատս խմոր է շաղում,
Օգնականը ես եմ։
Պապս կախան է կախում,
Օգնականը ես եմ։
Հոգնել է բոցն օջախում,
Օգնականը ես եմ։
Ով ինչ անի մեր թաղում,
Օգնականը ես եմ...
Վերջ - հոգեվարք ու թաղում.
Օգնականը ես եմ...
Տեսնենք ինձ ո՞վ է թաղում.
Ո՞վ կա... Տանը ես եմ,–
Օգնականը ես եմ։

ՋՈՒՐՆ ԱԿՈՒՆՔԻՑ ՉՀԵՌԱՆԱ

Ջուրն ակունքից չհեռանա,
Երկրի վրա ծով չի լինի,
Բայց ակունքը թե մոռանա,
Աշխարհի սրտով չի լինի։

Ջրի նման դու աշխարհ եկ,
Որ ջուրը քեզ չտանի, երգ։

ԱՎԱՂ, ԻՆՉՈ՞Ի ՆՈԻՅՆՆ է ՆԱԵՎ

Նույն երկինքն է գլխիս վերև,
Ու ոտքիս տակ նույն կածանը,
Բայց ուրիշ են ամպ ու անձրև,
Եվ ուրիշ է ծիածանը։

Նույն արևն է գլխիս վերև,
Ու ոտքիս տակ նույն մարգերը.
Բայց ուրիշ են ծաո ու տերև,
Եվ ուրիշ է այգու տերը։

Նույն աստղերն են գլխիս վերև,
Ու ոտքիս տակ նույն ափերը.
Բայց ուրիշ է ջուրն, արդարև,
Եվ ուրիշ է նրա բեոը։

Նույն տանիքն է գլխիս վերև,
Ու ոտքիս տակ նույն հատակը.
Ավա՜ղ, ինչո՞ւ նույնն է նաև
Մեզ րաժանող ամբարտակը:

ԻՆՁ՝ ՎԱԽԵՆԱԼՈՒ ԽԻԶԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ինձ՝ վախենալու խիզախությունը,
Ինձ՝ տառապանքի ուրախությունը,
Ինձ՝ այս կածանի մտերմությունը,
Ինձ՝ հողի հանդեպ այս ջերմությունը։
Ինձ՝ այս քարափի ընկերությունը,
Ինձ՝ երգի տաժանքն ու գերությունը...
Մնացածը՝ ձեզ,
Ձեզ՝ այս աշխարհն ու այս տերությունը։

ՔԻՉ Է ՄՆՈՒՄ...

Քիչ է մնում թե մանկանամ,
Ելնեմ նորից, Գյազբել գնամ,
Նորից մանուկ գիշերի հետ
Խաղամ աստծու փեշերի հետ...
Քունս տանի, մի քիչ ննջեմ,
Երազիս մեջ երկինքն հնձեմ...
Ամպը բռնեմ լծեմ կամին,
Ճիպոտ անեմ լեռան քամին,
Քշեմ, էլ բան չհարցնեմ,
Հարդագողը հարդ դարձնեմ,
Հարդից ջոկեմ աստղ ու լուսին
Ու տուն բերեմ լուսը-լուսին։

ՈՒՐԻՇ ՁԿՆԵՐ ԵՆ ՋՐՈՒՄ

Ուրիշ ձկներ են ջրում,
Ուրիշ ջրով են ջրում
Սիրած մարգերս։
Ուրիշ հավքեր են թռչում,
Ուրիշ ցողեր են թրջում
Հոգնած ոտքերս։
Ուրիշ աչքեր են լալիս,
Ուրիշ ձեռքեր են գալիս
Սեղմում ձեռքերս։
Ուրիշ լավեր են քայլում,
Ուրիշ ցավեր են այրում
Ուրիշ վերքերս։
Ուրիշ մամուռ է քարին,
Ուրիշ ամպեր են սարին,
Ո՞ւր են ամպերս։
Ուրիշ մեղքեր եմ քաշում,
Ուրիշ հոգսեր եմ մաշում,
Ուրիշ է բեռս։
Ուրիշ ակներ են բացվել,
Ուրիշ աշխարհ են անցել
Ծանոթ ակներս։
Իմ տարեկից աշխարհից
Լոկ սարերս են մնացել
Ու քարափներս։
Քանի մահի եմ վկա,
Ո՞ւր է կորել ու չկա
Ծույլ Գաբրիելս։
Ետ դառնալու ճար կա՞ որ,
Տեսնես ո՞ւմ էր հարկավոր
Այսքան ապրելս։

ՍԱՐԵՐ

Հազար շապիկ մաշած սարեր,
Իրար ծոցում
Իրար կարոտ քաշած սարեր,
Քարոտ սարեր, խավոտ սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։

Իրար բաշից կախված սարեր,
Աստծո փեշից կախված սարեր,
Բարձրիկ սարեր, քաղցրիկ սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։

Հազար որոտ լսած սարեր,
Ամպերի մեջ մրսած սարեր,
Թրջված սարեր, թրծված սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։

Գլուխ գլխի քնած սարեր,
Արևի մեջ շիկնած սարեր,
Օրհնած սարեր, հոգնած սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։

Հազար ամպրոպ տեսած սարեր,
Հազար ճամփորդ տեսած սարեր,
Փորձված սարեր, փոխված սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։

Խոսք-աղոթքի կարոտ սարեր,
Մարդու ոտքի կարոտ սարեր,
Սարոտ սարեր, ցավոտ սարեր,
Սարեր, ձեզ ի՞նչ ասեմ։