ԱՄՊՐՈՊ
***
Երկնքում բամբյուն ու բոց,
Երկնքում կայծ ու կռիվ...
Բախվում են խորթ ու խռով
Ամպերը խռիվ-խռիվ։

Խրվում են իրար երախ,
Խրտնում են իրար գրկից,
Թռնում են իրար թիկունք,
Բռնում են իրար բկից։

Չոքում են իրար կրծքի,
Ճեղքում են իրար ճակատ,
Կտրում են իրար լեզու,
Ջարդում են դաստակ ու մատ։

Հոգնում են որոտալուց,
Քրտնում են, ջուր են դառնում,
Փլվում են երկրի վրա,
Ամեն ինչ իրար խառնում։

Կարկուտը ուշաթափված
Ընկնում է լեռան բաշին,
Կայծակը բլրին խփում,
Պոկում է գլխի կաշին։

Ամպրոպ է խմում քամին,
Հարբում է լիրբը լրիվ,
Հեգնում է, ում պատահի,
Բորբոքում վեճ ու կոիվ։

Ծառերը բռնում նրան,
Ասում են,— ինչքա՞ն մրսենք,
Մի ոռնա, ամբարտավան,
Բան ասա, թող բան լսենք։

Եվ քամին խոսք է խոսում.
— Ամպրոպ է, ինչքան ջանա,
Արևը քիթը հանի՝

Ամեն ինչ կվերջանա։

***
Աստված գիտե, թե ինչ արավ,
Իրար տվեց, իր մեջ առավ
Խութն ու խոռոչը,
Երկար ժամ էր, թե կարճ տարի,
Չհասկացանք այս աշխարհի
Այոն ու ոչը...

Ջուրը տվեց հողին ծարավ,
Տիղմ ու փրփուր ծովին տարավ,
Այս էր ամբողջը...
Գետի վրա ու կածանի
Թրթռում է ծիածանի
Կտրված պոչը...

ԱՄՊԸ

Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
Գալիս, փաթաթվում էր վեցկու մաճին,
Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան...

Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար։

Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր...
Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:

ՎԱՌՎԵՑԻՆ ԱՄՊԻ...

Վառվեցին ամպի փետուրներն օդում,
Եվ հանկարծակի եկած արտույտի
Գանգրահեր երգը մնաց կոկորդում։

Կապտեցին կարմիր կողերը լեռան,
Եվ մայրամուտը մեռավ ձորերում,
Եվ աչքերիս մեջ շողերը մեռան...

ՊԱՌԿԵԼ Է ԾԱՌԻ ՍՏՎԵՐՆ ԱՆՇՇՈՒԿ

Պառկել է ծառի ստվերն անշշուկ,
Մեջքին է ընկել թաց գետնի վրա։
Խեղճը կմրսի...
Արդեն սարսռում, սևին է տալիս,
Դողում են արդեն ծնկները նրա,
Շրթունքներն արդեն իրար չեն գալիս։
Ես ի՞նչ անեմ, ծա´ռ։ Նստեմ համբերե՞մ,
Թե ելնեմ գնամ կացինը բերեմ։
Թե՞ ես էլ պառկեմ թաց գետնի վրա,
Ստվերի կողքին,
Շոշափեմ նրա զարկերակը թույլ,
Ճակատը շփեմ,
Գուցե թե փրկեմ ես նրա հոգին։
Ես ի՞նչ անեմ, ծա´ռ...
Ավելի լավ է, քանի չի դիպել
Միջօրեի թեժ ձեռքը մազերիդ,
Եվ արևը դեռ չի հասել զենիթ,
Ստվերդ ծալեմ դնեմ ծոցիս մեջ,
Վեր կենամ գնամ,
Ինքը տաքանա, ու ես զովանամ։

ԾԱՂԿՈՒՆՔԻ ՀԵՂԵՂ Է

Ծաղկունքի հեղեղ է փրփրում
Անտաոի աչքերի առաջ։
Կարոտած ականջ է փնտրում
Զարթոնքի հողոտ մի հառաչ։

Երկնքի մի շերտ է թրթռում՝
Քարափի ափի մեջ կանաչ։
Կարոտած ականջ է փնտրում
Ջրվեժի ճերմակ մի շառաչ։

Այծյամը կածանը կտրում,
Թռչռւմ է բախտին ընդառաջ։
Կարոտած ականջ է փնտրում
Պախրայի բարակ մի բառաչ։

Հավքերը զույգեր են ընտրում,
Գժվել են «աղջիկն» ու «տղան»։
Կարոտած ականջ է փնտրում
Կաքավի շաղոտ «շաղ–կղա»–ն։

ԿԱՐՈՏԵԼ ԵՆ

Հորոտ-մորոտ ծաղիկները
Կարոտել են իմ ձեռքերին,
Կարոտել են իմ ոտքերին
Հորոտ, մորոտ կածանները։
Վայրի, բարի այս հավքերը
Կարոտել են իմ երգերին,
Կարոտել են իմ ականջին
Այս շշուկներն ու ձայները...
Սի՛րտ, նրանցից կարոտս առնեմ,
Հետո դառնամ առնեմ նրանց
Ժպիտներն ու արցունքները,–
Առնեմ, դնեմ քո վերքերին,
Որ դու նորից թեթևանաս,
Ապաքինվես ու լավանաս,
Եվ համբուրես, և համբուրես
Հորոտ, մորոտ այս լեռները,
Թռվռալով թողնես գնաս
Քեզ կարոտած,
Քո կարոտած հեռուները։

ԱՌԱՆՑ ՈՐՈՏԱԼՈԻ

Քեզ բախտն ուր էլ տարավ,
Մտքով քո տանն էիր...
Դու կիրճերում փրփրած
Քո Որոտանն էիր,
Եվ որոտում էիր
Առանց կայծակ տալու։

Քո նախաստեղծ, վայրի
Գեղեցկության դիմաց
Մի նոր գեղեցկություն
Գտար... Եվ դու հիմա
Կայծակներ ես տալիս
Առանց որոտալու...

ՀՐԱՄԱՅԵՔ

Ապառաժներ համր ու հանդարտ,
Հողակիցներ իմ թանկագին,
Զորավարներ անսաղավարտ,
Թագավորներ անթագակիր,

Եկել եմ, որ լսեմ դարձյալ
Խորհուրդը ձեր փակ բերանի,
Լռությունը ձեր քառաձայն,
Համրությունը ձեր լեզվանի։

Կանգնեք այդպես իմ շուրջբոլոր,
Հրամայեք, որ քարանամ
Եվ ձեզ նման բոլոր, բոլոր
Սերունդներին ընկերանամ...


ԵՍ ՇԱՏ ԵՄ ՔՆԵԼ

Ես շատ եմ քնել
Բարձունքի վրա Գյազբելա սարի,
Գյազբելա սարի գիշերը հագած,
Անխռով պառկած
Մամուռի վրա և սունկի վրա
Գյազբելա սարի։

Եվ հիմա, երբ որ քունս չի տանում
Մետաքսների մեջ արքայավայել,
Մտքով Գյազբելա սարն եմ բարձրանում,
Ննջում եմ այնտեղ՝
Բարձունքի վրա Գյազբելա սարի,
Գյազբելա սարի գիշերը հագած,
Անխռով պառկած
Մամուռի վրա և սունկի վրա
Գյազբելա սարի։

ՔՈ ՊԱՐԱՆԸ, ԿԱԾԱՆ

Քո պարանը, կածան,
Օղ ես արել գցել
Իմ մանկության վզին
Ու կախել ես մթին
Անդունդների վրա...
Անդունդների ծոցից,
Ջրվեժների բոցից
Ես լսում եմ կարծես
Արձագանքի փոխված
Վերջին ճիչը նրա։

ԲՈԲԻԿ ՈՏՆԵՐՈՎ...

Բոբիկ ոտներով այնքան եմ քայլել
Անապատի բորբ ավազի վրա,
Որ մինչև անգամ երբ քայլում եմ ես
Մարգերի ծաղկած երազի վրա,
Իրենցից անկախ մի բան հիշելիս,
Իմ ներբանները նվում են հիմա,
Ու ես տխրում եմ չափից ավելի...
Չէ՛, դեո. չի անցել վախը երևի։

ԴՈԻ ՈՒԶԵՑԻՐ

Դու ուզեցիր, որ ես
Քեզ տիրություն անեմ,
Ու ես անտեր մնամ։
Ամեն, ամեն ինչ տամ,
Տեղը ոչինչ չառնեմ,
Ու քեզ ընկեր մնամ։

Դու իմ արևն առար
Եվ ուզեցիր, որ ես
Շնորհակալ լինեմ,
Ես անարև մնամ,
Բայց բո բախտի համար
Արևագալ լինեմ։

Դու ուզեցիր, որ ես
Քեզ թողնեմ ու գնամ,
Բայց և քոնը լինեմ,
Արցունքի մեջ մնամ
Ու սգի մեջ մնամ,
Եվ քո տոնը լինեմ։

Դու ուզեցիր, որ ես
Փոխվեմ հազար անգամ,
Բայց և հինը լինեմ։
Քեզ ուրիշին տվիր
Եվ չուզեցիր անգամ,
Որ ես իմը լինեմ։

Դու ուզեցիր, որ ինձ
Քո մեղքերով չափեմ
Ու մեղքի տակ մնամ,
Քո մեղքերի վրա
Իմ աչքերը փակեմ
Եվ անգիտակ մնամ...

Գուշակեցեք, խնդրեմ,
Մարգարեներ, հիմա,
Ես ձեր ճորտը լինեմ,
Թե մինչև ե՞րբ պիտի
Ես իմ տան մեջ՝ միակ
Ավելորդը լինեմ։

ԵՍ ՀԱՐՈՒՍՏ ԷԻ

Ես հարուստ էի։ Ես կարող էի
Իմ անհատնելի երազանքներով
Գնել յոթ երկինք ու տալ քեզ նվեր։
Բայց դու երկնքի կարիք չունեիր,
Քեզ լոկ մի կապույտ թաշկինակ էր պետք
Իմ կապույտ–կապույտ
Արտասուքները սրբելու համար։

Ես հարուստ էի։ Ես կարող էի
Իմ վերհուշերի անհուն պաշարով
Գնել աշխարհի ծովերը բոլոր
Ու տալ քեզ նվեր,
Բայց դա ծովերի կարիք չունեիր,
Քեզ հարկավոր էր լոկ մի հայելի՝
Մազերիդ վրա
Մատներիս մեղքը տեսնելու համար։

Ես հարուստ էի։ Ես կարող էի
Անվերջանալի իմ կորուստներով
Գնել Հարդագողն ու տալ քեզ նվեր։
Դու Հարդագողի կարիք չունեիր,
Քեզ լոկ մի խավոտ ուղեգորգ էր պետք՝
Վրան քանդակված
Իմ ոտնահետքը տեսնելու համար։

Ես հարուստ էի։ Ես կարող էի
Իմ անհատնելի տառապանքներով
Գնել յոթ աշխարհ,
Հայտնի և անհայտ մայրցամաքներով,
Ու տալ քեզ նվեր։
Դու մայրցամաքի կարիք չունեիր,
Քեզ մի ածու էր հարկավոր միայն
Իմ ցանած հերկը տեսնելու համար։

Ես հարուստ էի։ Ես կարող էի
Իմ անհատնելի հղացումներով
Գնել յոթ հազար հավիտենություն
Ու տալ քեզ նվեր։ Բայց դու, հիրավի,
Հավիտենության կարիք չունեիր,
Քեզ մի մեղրամիս, մի մեղրատարի
Եվ մի արծաթե հարսանիք էր պետք,
Քո բախտի վրա և ուսիդ վրա
Իմ հասնող ձեռքը տեսնելու համար։

Ես հարուստ էի։ Եվ թվում էր, թե
Ինձանից հարուստն աշխարհում չկա
Ու չի լինելու։
Բայց դու ինձանից հարուստ դուրս եկար,
Դու, անհատնելի իմ հարստություն:

ՔՈ ԽՈՆԱՐՀ ՋՐԿԻՐՆ ԵՄ ԵՂԵԼ

Քո խոնարհ ջրկիրն եմ եղել,
Եղել եմ՝ և տերդ։
Ինչքան որ ուժերս ներել,
Ներել եմ մեղքերդ։

Թե ինձ էլ լքել եմ մեն-մեկ,
Չեմ լքել պատկերդ,
Երեսով չեմ տվել երբեք
Ուշացած պարտքերդ։

Երգել ես, լցվել եմ երգով,
Իզուր է հերքելդ,
Եվ թաքուն այրվել եմ, երբ որ
Այրվել են վերքերդ։

Տվել եմ քեզ բախտս անխառ,
Արևս, երկինքս
Եվ ինչքս, որ մինչև անգամ
Չունեի ես ինքս։

Տվել եմ,– չեմ առել ոչինչ,
Շնորհ էր շիկնելդ,
Եվ ոչինչ հարկավոր չէր ինձ,
Հերիք էր լինելդ։

Ինձ համար հերիք էր արդեն
Ժպտալդ ու լալդ,
Երբ գալդ պարգև էր մի մեծ,
Ուր մնաց մնալդ։

Եվ դարձյալ առնելիք չունեմ,
Բայց շատ է տալիքս,
Ներիր ինձ, ներիր ինձ, եթե
Չների տարիքս։

Քո խոնարհ ջրկիրն եմ եդել,
Եղել եմ և տերդ,
Ինչքան որ ուժերս ներել,
Ներել եմ մեղքերդ։