Մարո Երկնափեշյան

**Կարինե Կարինե** » 19 апр 2018, 11:14

Մի քիչ էլ բեր ոտքս
Կախ գցեմ ու գնամ,
Գարուն գա արևոտ,
Շաղ գցեմ ու գնամ,
Բացատում` մասրենու
Մամխենու թփերով
Մի պուճուր դրախտան-
Բաղ գցեմ ու գնամ...

Խաղ գցեմ երգասաց
Սոխակին ու ծտին
Ձեն- ձենի մի սիրուն
Տաղ կցեմ ու գնամ.
Երկինքն ու երկիրը,
Ասում եմ, էս ցրտին
Վեր կենամ, մի օրով
Հալ գցեմ ու գնամ...

Խառնվեմ ջրերին,
Քամուն թե` կրակին,
Կառ գցեմ սիրահար
Սրտերը ու գնամ,
Աշխարհի էս անհամ
Կիսաեփ խորակին,
Ջիգյարով, մի պտղունց
Աղ գցեմ ու գնամ...

................

Բառուբանիս հետ
Կաթիդ համն առա,
Թե հենց կաթդ էր
Բառուբանն իմ հին,
Մայրիկ, եկել եմ,
Ինձ նանիկ արա
Ճոճքս կախ գցած՝
Խնձորի ճյուղին...

Ոտքերս կապիր
Ծաղկե փաթթանով,
Ու քարկապ գցիր
Պորատալիս հետ,
Խրատդ արա
Խոսքերիդ թանով,
Որ էլ չփնտրեմ
Օտար արահետ․․․

Թող , թափվեն վերից
Շաքար խնձորներ,
Հեքիաթիդ պստիկ
Աղջկա համար,
Թող գյուղս հսկեն
Ափլան - Ղափլաններ,
Դիվարյուն խմեն
Տամար առ տամար...

Ուրիշ հեքիաթ էլ
Հորինիր, մայրիկ,
Էգուցվա պայծառ
Օրերը գրկած,
Որ հետո զարթնած
Աղջիկըդ քայլի
Այրվող աշխարհի
Բարուրը փրկած․․․

.............

Թող չարթնանա վայրին անվերջ,
Դառնամ քնքու՜շ, ամաչկոտ կին
Եվ քո կողքին, նաև քո մեջ,
Ողջ սերերից լինեմ հարգին․․․

Չէ, դառնամ մի չալ դեղձանիկ
Եվ ծլվլամ ականջիդ տակ,
Դու հենց միայն հեռվից ձայնի՛ր,
Վանդակով էլ թռած կգամ..․

Թող ես լինեմ շունդ՝ տանու,
Անունս դիր Բողար կամ՝ Ջեք,
Ոտքերիդ մոտ խանում- մանում,
Թաթս թաթիդ երկա՜ր ննջենք․․․

Կամ էլ դառնամ բառը՝ շուրթիդ,
Շիրայի պես կպչեմ, մնամ,
Ամեն մի նոր սիրո փորձից
Համս քիչ էլ ավելանա․․․

Թող վերանա ամեն կասկած,
Ամեն տագնապ՝ վերքս քերող,
Թե՝ ի՞նչ գտար մեջս հանկարծ,
Տեսք էլ չունեմ, ախր, գերող․․․

Թե ի՞նչն իմ մեջ հավանեցիր,
Ի՞նչ կորցրիր, կամ ի՞նչ գտար,
Քանիսին էլ ետ վանեցիր,
Մինչև սառցե սիրտս մտար․․․

Ամառ, ձմեռ , կարևոր չէ,
Քոնն եմ, ասեմ, մնամ կողքիդ,
Թեկուզ կյանքս արևոտ չէ,
Բայց դե վրաս տա՜ք է հոգիդ..

................

Ամեն կաթիլ արցունքի մեջ
Մոլորակ կա կախված,
Զգույշ եղիր, կկործանվի
Մի լուսավոր աշխարհ...

Ամեն բարի խոսքերի հետ
Ողջ տիեզերքն է լցվում,
Երբ որ դեմքին անհույս մեկի,
Պարզ ժպիտն է գծվում...

Անգամ սոված անտեր շան մեջ
Մի մարդաչափ սեր կա,
Մարդս մարդուն հասկանալու
Հազար ու մի ձև կա․․․

Ափս պարզեմ, ոչ մի արցունք
Թող չկաթի հողին,
Չխառնվի ցավ ու թախիծ
Խատուտիկիս ցողին․․․

..................

Հողս ձեռքերի
Կոշտացած ափն է,
Երբ ափիս միջին
Սեղմում եմ ամուր,
Գարնան գոլորշին`
Քրտինքի քափն է,
Ճիշտ հորս նման,
Երբ փոր էր անում...

Հողս ծաղիկի
Էն ծանոթ հոտն է,
Կաթի համ ունի
Եվ թոնրահացի,
Հենց թիկն եմ տալիս`
Ես մորս մոտն եմ,
Որ միշտ սաստողն է `
Սիրտ քամող լացիս...

Հորս հոգու պես
Էս թավշե խոտն էլ,
Միշտ շաղը վրան,
Հա կխրատե`
Մորդ ծոցն ընկար,
Դեռ էն գիժ հորթն ես,
Քամին պնչիդ մեջ
Հանդը կչափես...

.............

Ասացիր, թե՝ վաղը ես կգամ...
Սխ, այդ վաղը բայց ե՞րբ է գալու,
Աննահանջ խավար է դեռ՝ չկամ,
Սպասման փշփշոտ այս խալուն...

Չի լինում աչքերս ՝ էլ փակել,
Չի թողնում զարկերակը քունքիս,
Թվում է, թե դուռս ես թակել,
Չեն հասել ձայները՝ խուլ ունկիս...

Ու դու ես, ես չկամ այլևս,
Սրտիկիս փոքր ու մեծ փորոքում
Եվ այդ քո արյունն է, արևս,
Կուրծքս իր խշշոցով ոռոգում...

Ու սիրուն բառերս խտտած,
Թեքել եմ գիշերվա թուշը պիրկ,
Տես, նորից քեզանով եմ փթթած,
Մի չքնաղ առավոտ՝ սիրագիրկ...

..................

Խաբար արի, որ գաս,
Քեզ կարոտել էի,
Ոչինչ, որ մեղքերիդ
Լավ -վատ ծանոթ էի,
Ասի մի անգամ էլ
Մարդուն պիտի ներեմ,
Բոլոր լավ բաները
Նորից ի մի բերեմ...

Շատից- քչից, թե որ,
Մարդ է, ասենք զգաց,
Կորցնելու համար
Գիտեմ պիտի սգա,
Պիտի զղջա, որ թե
Մի քիչ շատ չի սիրել,
Թե փորձել է միայն
Մերկությունս տիրել...

Ու զանգեցի քիչ է,
Դեռ կանչեցի՛, բա ՝ չէ,
Ուզածս էլ այնպես,
Մի կարևոր բան չէր,
Մահանա էր, նորից
Տեսնվելու համար,
Ի՜չ հաշտվելու պատճառ,
Սրանից էլ հարմար...

Թե էսքանից հետո,
Մարդ ես, եկար` եկար,
Չեկար, ուրեմն ի՞նչ կա
Մտածելու երկար,
Որ քիշմիշի գինին
Ժամանակն էլ ետ տար,
Սեր չի դառնա արդեն,
Անգամ պաչս` նեկտար..

**Կարինե Կարինե** » 19 апр 2018, 11:18

Գարունն անցնում էր
Փողոցով՝ մենակ,
Ինչ սառցե սիրտ կար
Հալվեց հմայքից,
Ով համարձակ էր՝
Հետևից գնաց,
Ով հուսահատ էր՝
Կախվեց տանիքից…

Մեկը խնդալուց
Ջուր դարձավ, հոսեց,
Մեկը խանդելուց
Ինքն իրեն կերավ,
Մեկը, որ համր էր,
Սկսեց խոսել,
Մեկը ձայնեց ու
Անկյունում կորավ․․․

Լուսամուտները
Բացուխուփ արին,
Ով տեսավ՝ տեսավ,
Ով՝ չէ, իմացավ,
Գարունը գրկեց
Սիրեկան սարին,
Սարը, որ սար էր
Հազիվ դիմացավ….

Գարնան մի օր էր ,
Ոսկի չէր թափում,
Արև էր բերել
Սիրուն սարերը,
Իմ աչքով տեսա,
Ես հո չե՞մ խաբում,
Թե՝ ո՞նց են սիրուց
Լացում քարերը ․․

**Կարինե Կարինե** » 19 апр 2018, 11:20

Ասի՞ արի գնանք հանդը,
Ի՞նչ անեմ, չեկար,
Քեզ հոգեհան արեց խանդը՝
Ու՞ր կորա երկար․․․

Անձրև եկավ՝ սատանի լաց,
Ես ի՞նչ անեի,
Ո՞նց կուչ գայի մարմինս թաց,
Պիտի՞ հանվեի․․․

Մտա մի մեծ փչակ ծառի,
Շապիկս առան,
Էն հավքերը ծառի թառին
Կապեցին պարան․․․

Հետո եկան ու գրկեցին
Մեղունները սաթ,
Չէ, աղետից ինձ փրկեցին
Մի մեղրաշաբաթ․․․

Բա չգնա՞մ, անձրև եկավ
Այսօր ծմակում,
Էն փչակում մի մեղու կա
Աչքը չի փակում․․․

...........

Ես տեսա երկնքի
Ու երկրի սիրախաղը,
Հողի տաք գրգիռը՝
Քարքարոտ լանջերին,
Երբ ոտքով բարձրացա
Մեծ գյուղի մեր թաղը,
Մուրազս պատմելով՝
Ձնհալի ջրերին․․․

Ես տեսա ծառերի
Սրթսրթան արթնացումը,
Անձրևի ժպիտը՝
Մի հատիկ կաթիլում,
Ես տեսա և լույսի
Շեշտակի թափանցումը՝
Դողացող կորիզի
Ամեն մի շաքիլում․․․

Ես տեսա հողի
Այն ներքուստ հրճվանքը,
Երբ խաղաց պտուղը՝
Կոնքերի արանքում,
Ես տեսա շրթունքի
Արնագույն նեղ ճաքը՝
Երկունքի ցավից ու
Բերկրանքից էր անկում․․․

Ես տեսա, ետ գնաց
Ամպերի հաստ փառը,
Աչքերից ճառագեց
Արևը՝ տաք , պայծառ,
Երբ ասի՝ մամ ջան,
Սիրտ քամող այս բառը,
Մի քանի մանուշակ
Պտղունցով լուռ պարզած...

**Կարինե Կարինե** » 19 апр 2018, 11:29

ՉՈՒՂԱՐԿԱԾ
ԲԱՐԵՎԱԳԻՐ

Բարև՜ , բարի օր, իմ աղա տղա,
Իմ ուսյալ տղա,
Իմ քաղաքդաստու՜ր, իմ օրհնյալ տղա,
Խաղատներում , սրճարաններում
Էդ ջահել կյանքդ մաշող շան տղա․․․

Տղա , իմ տղա,
Ես եմ , հա, ես եմ, քո հերն եմ, տղա,
Քո մանկությունը
Էս ծործորանքիս դրած ու կրած,
Հասունությունդ դեռ մինչև հիմա
Կոտրած ուսերս սև եղիր արած,
Լծկան եզան պես,
Ցելի մեջ տեղը ծնկերս ծալած,
Հերդ եմ տղա,
Շեն քաղաք պահող քո գե՜ղ- հերդ եմ,
Քո գեշ հերդ եմ,
Դու մայրաքաղաք,
Ես անտեր մի գեղ,
Բայց դե հերդ եմ․․․

Էլ մերդ չկա՜․․․
Քո տված ջրին ,
Քաղաքից բերած մի բուռ շաքարին ,
Շաքարից քաղցր՝ քեզ կարոտ գնաց՜․․․
Սրտի հովություն,
Սրտի սով տղա,
Որ գաս ման չգաս․․․

Մերդ որ չկա , հոր տուն էլ չկա,
Խալլու Բաբոյի լիուլիճ բախչից
Սարգսախնձոր գողացող չկա,
էլ Ձորի թաղի սառը ախպրից
Ջուր տանող էն թուխ
Աղջիկը չկա․․․

Որ մերդ չկա,
Մենակ եմ տղա,
Առանց տաքիլլեթ ու առանց խորակ,
Միտքս ծմակած,
Աչքս խվարած,
Բայց,տիրոջը փառք, որ գոնե դու կաս,
Ես էլ հերդ եմ ու դու տղես ես․․․

Ասեմ, ․
Էս ամսից մինչև էն ամիս
Թոշակս հազիվ չոր հաց է առնում,
Նպաստ չեն տալիս,
Մի ցռան մոզի ունեմ ՝ անալափ
Խեծվիպուտով եմ շան հալի պահում,
Որ քելեխհացիս ոտ ու ձեռ չընկնես․․․
Չեն տալի․․․
Բա խի՞ ․․․
Դու մոզի ունիս․․․

Ես գեղ եմ տղա,
Ես գեշ եմ տղա,
Բայց դու, էս կոտրած
Չոր բիլակներով դարձար մե՜ծ քաղաք,
Իմ թրքակոլոլ կալոշներովը ուսում ստացար,
Այ էս կուրենի խանի պես գնդված
Մեջքով ես քաղաք․․․

Մտահան արիր․․․
Չէ հիշել էլ ես, մեմեն հիշել ես ,
Քանի մերդ կար, գալ- գալ չորացրած
Ավլուկ էր ղրգում, թացան ու էփած,
Շատ վախտ փշեջուր՝ հոնի չրի տեղ,
Որ մանկությանդ հոտը չկորչի,
Հորդ տան ծուխը հանկարծ չկտրի․․․

Հիշում ես դեռ, չէ,՞
Ամեն նոր գործի մտնելու համար
Հոնի կամ թթի արաղ ղրկեցինք,
Որ ջոջիդ տայիր, աչքը մտնեիր․․․
Թթնին կտրեցի ,
Հոնին էլ արդեն փեչի փայ դառավ,
Էդ հեչ , մենք լե՝ հեչ․․․
Դու՝ քաղաք, մենք՝ գեղ․․․

Հմի ասում եմ․
Շունը, որ շռի
Սլուլակիցը ձորի թաղ կհասնի ,
Այ էդքան տեղը էլ կարում չեմ, որ
Մի հանգի գնամ,
Տաս տեղ նստում եմ,
Էլ ծունկը չունիմ,
Արմունկից բռնող վեր քաշող չունիմ,
Ով էլ կա՝ ինձնից բեթար օրի է,
Իմ քաղաք տղա,
Էլ նամակ չկա, նամակս տանող բերող էլ չկա,
Գրում եմ լենհե ,
Մինչև քի հասնի ,
Ես մորդ եդնեն հաց տարած կլնիմ․․․

Ես գիտեմ, կգաս,
Կազինոներում, լրբատներում
Վերջին կոպեկդ երբ թափթաղ կանեն,
Երբ քեզնից էլած լակոտն էլ քեզ պես
Ուրիշ մի քաղաք գնացած կլի,
Մորդ դրած էն գինազողի ու շիշվիկի թթուն
Մոթալ պանիրը , փթռուկը, գինին,
Որ միտդ կընկնի․․․
Կգաս․․․դեռ կգա՜ս․․․

Ու թե բանա գաս,
Մի հիսնանոց բալոնի միջին
Մորդ վախտվանից տանձի արաղ կա,
Քու դպրոցական շորի ջեբումը
Մի քանի ամսեն թոշակ կա, բալես,
Գիտեմ, որ ձեռիդ փող չի ըլելու,
Մերդ որ չկա , հաց թխող չունիմ,
Համա ամբարում դեռ ալյուր ունիմ,
Վրեն թութուն կա, որ ցեց-մեց չընկնի,
Բան չկա , փեչին լավաշ կթխես ,
Սոված չմնաս․․․

Իմ քաղաք տղա, իմ օրը հատավ,
Քոնը լուսանա․․․ էգուց վայ թե գա՜ս․․․
2016
Մարո
Երկնափեշյան

**Կարինե Կարինե** » 19 апр 2018, 11:32

Լույսերը վառվել են քաղաքի,
Մարում են հույսերս քաղաքում,
Բարակ են շորերը հագիս,
Շղարշ են` կրքով լի, բորբոքուն։

Շոգու՞մ ես, հոգում ես իմ մասի՞ն,
Հայացքդ գցելով վրաս,
Կոճկվում։ Ասես միասին
Կամքիդ հետ եկել ենք գրազ։

Իրար դեմ, մտքերով սևեռուն,
(Սեղան է, լի գավաթ ու գինի)
Լռում ենք, թե արյունն է եռում,
Լռում ենք, թե թեմա էլ լինի։

Ճոճվում է նավակը լուսնյակի,
Երկնքում մեզ ափ է խոստանում,
Նայում եմ կիսատված բաժակիս,
Դրախտը գինով եմ հաստատում։

Խմում եմ կենացից առաջ և...
Ու գետը ծունկս է խտտում,
Համբերի'ր,-հայացքս սաստում է,
Համբուրի'ր խմելուց հետո։

Դու լցրու բաժակս կիսով,
Մի' նայիր, թե հարբողը ով է,
Երբ հոգիդ լցված է սիրով,
Կես գավաթ գինին էլ ծով է։

Իսկ ափին` ավազ չէ, խիճ չէ,
Քարափին` ուր ես էի առաջ.
-Ես գիտեմ,-ասում ես,- քիչ չէր,
Աչքիդ մեջ ծովեր կան սառած։

_Ճահիճ է այդ ծովը,-ասում եմ,
—Իններորդ ալիք չեն ճիգերս,
Մակընթաց տնքոց է,- սաստում ես,-
—Ժխտում ես դու հոգուդ ճիչերը։

Լողում եմ նեղ ափին հարակից,
Կառչելով փրփուրից փետրաթև,
Կպել են շորերը հագիս,
Իսկ կյանքիս նայում եմ թեթև։

Ճմռթվեց հագուստս։ Թե ուզես,
Կհանեմ ձևական զարդերս։
Գիտեմ, քեզ այսպես էլ կհուզեն
Իմ հոգու գունագեղ վարդերը։

Ով կուզի, ինչ կուզի թող ասի
Կգցեմ ականջիս հետևը,
Թեկուզ և շանս չտա բախտը սին,
Ու թեկուզ շանց տա իր հետևը։

"Անունով" տղերքը մեր թաղի,
Նամուսով աղջիկները, որ հարս են,
Ով լինի խոսողը մեր մասին,
Էս կյանքի դրվածքը քիչ թարս է։

Ծանոթ են...ծանոթ են բոլորը`
" Եղել է-չի եղել" հեքիաթում,
Խոհերիս այս ոլոր մոլորը
Դաջվել են աչքերիդ հայելուն։

Թեքվել է նավակը լուսնակի,
Խեղվում է մեր ճոճվող ստվերը,
Գորտերը խեղդվում են ծիծաղից,
Որ ես չեմ լիիրավ իմ տերը։

Բախվում են նույնանուն երկու լիցք`
Թե հյուլեն լինում է երկու կես,
Նեղվում եմ։ Բայց ոչ թե շմոլից,
Երբ լուսնակ,,,,ու կողքիդ եմ ես։

Տուրք տալով խոհերին մեր լիրիկ,
Կյանքներս կշռելով քիչ թեթև,
Ժպտում եմ գորտերին սատիրիկ,
Մինչև իսկ փորձում եմ ներել։

Իսկ գետը հոսում է հետընթաց,
Ընդերքում ծովեր է կուտակում,
Քո կամքը դարձել է ապաթարց,
Բախտիցս քեզ մասն է կտակում։

Հաշտվել են գիշերը ու գինին,
Հարբել են լուսինը ու շունը,
Դե', խառնի'ր քո դողը իմին,
Որ ծաղկի մոտեցող աշունս։

Մարո երկնափեշյան 2001
"Մեղսածառ" ժողովածուից

**Anna Aramyan** » 20 апр 2018, 11:18

Շնորհակալություն, Կարինե ջան :75:

**Կարինե Կարինե** » 20 апр 2018, 23:11

Ձիերը թռա՜ ն,
Ափիս մեջ թողած
Երազանքներիս
Գոլ-գոլ արյունը,
Պայտը գրկելով,
Խոհերում թաղված,
Քնե՞մ, հաշվելով
Մեկից հարյուրը...

Սրտիս զարկերն էլ
Նժույգներ են հանց,
Չափխում են անհագ,
Պրկված քունքերում,
Սանձիր հրեղեն
Թռիչքը նրանց,
Տղա, քո քրտնած
Ու կոշտ ափերում...

Երբ մեզ գիշերը
Իր թամբին առնի,
Իսկ ես՝ գրկիդ մեջ
Կամ մեջքդ գրկած,
Իմ պաղած շունչը
Քո տաքին խառնիր
Եվ ինձ օրօրիր
Անկումից փրկած...

**Կարինե Կարինե** » 20 апр 2018, 23:12

Քույր իմ, շոյող ափը քո,
Անհուն ցավիս վրա դիր
Եվ անունս թող լինի
Տառապանքիդ վերնագիր,
Եվ լաց եղիր ինձ համար,
Եվ ծիծաղիր խաչվելով,
Իմ ջերմի մեջ այս մրսկան
Եվ պաղիս մեջ խաշվելով...

Քույր իմ, եղիր համբերող,
Ինձ չէ, Աստծուն՝ անարդար,
Մահկանացու այս մարդուն
Ինչ փուրձություն էլ կարդա,
Ասա նրան` Երկնավո'ր,
Քոնն ենք, թեկուզ մեղսական,
Մի տանիր ի փորձություն,
Փրկիր չարից հերթական....

Քույր իմ, ասա դու նրան,
Մեծ ես, գուցե քեզ լսի,
Այս թունառատ թասը առ,
Հոգու՛ս ցավերն իմ կիսիր..
Ասա, Հայր մեր, մեղավոր,
Մոլորյալ ենք, թե` արթուն,
Ինձ պես սիրի՛ր, ինձնից շա՜տ՝
Քո պատկերով հայ մարդուն...

**Կարինե Կարինե** » 20 апр 2018, 23:13

Ինձ մենակ չթողնես
Եղյամներում աշնան,
Պարող քամիների
Շշուկներում սառը,
Նրանք խաբում են մեզ,
Թե ամառը անցավ,
Տերևաթափ ծառից
Ընկավ հասուն բառը․․․

Ինձ մենակ չթողնես
Մթնշաղին աշնան,
Թրջված ագռավների
Թևերի տակ ծանր,
Նրանք կռնչում են
Ռեքվիեմը մահվան,
Իսկ ես դեռ փնտրում եմ
Սիրո ուրիշ ժանր․․․

**Կարինե Կարինե** » 21 апр 2018, 09:55

Երկիր, մենք լռեցինք,
Երբ քեզ թալանեցին
Ասինք`դե հա, ոչինչ,
Իրենք էլ են մերը,
Ամբողջովին երբ մեզ
Փալանեցի՜ն
Նոր հասկացանք ում ենք
Դրել երկրիս տերը․․․

Հերիք ու բոլ եղավ
Կրակ տված բովեք,
Այդ ումի՞ց է սերում
Արնապիղծ ձեր հերը,
Բա մտրակին չտա՞նք,
Որ հասկանաք ով եք,
Էշը դուք եք, ասենք, ու
Ձեր տիրոջ մերը...