Հովին անցքը


Անդնդագալար օվկիանի պես
կ’ուռի այս գիշեր հովն ալիք ալիք,
կը ծըծեմ լեղի սարսափն իր ճամբուն…
իր լալոնին մեջ սենյակս է ծըփո՜ւն,
հոգիս` իր ահեղ կոչին խաղալիք`
մինչ լույս շավիղ մը կ’երկարի մտքես…։

Լեռներեն կ’իջնե հևքն իր մոլեկան,
իրար բերելով ձեռքերս` անձկագին
մինչ ես ծնրադիր` կ’ունկնդրեմ երգի՜ն,
երգին խոլարձակ, երգին թախծագին…
ե՞րբ պիտի հասնի իր հանգըրվանին
արհավրոտ Ուխտին այս գոռ կարավան…։

Բուռն համեմունքով իր շունչն է լեցուն.
ու կ’առնե ծովուն բույներն աղտաղտուկ`
մինչ զայն կը տանին պայերն ամբարձիկ,
համբույրն իր կուգա մինչև իմ խցիկ.
և ես հըպումեն կը փախչիմ գաղտուկ,
հըպումեն` վայրի վիշտով ակաղձուն:

Մարած է քրքում լույսը լամպարիս,
հորդող մութին մեջ հևալեն տրտում.
ես դեռ կըսպասեմ ալեկոծ Անցքի՜ն,
նայվածքըս լեցուն իղձով կաթոգին,
ա՜հ, քու՛կդ եմ արդեն, ո՜վ միստիք ցնցում,
ո՜վ ձայն, մինչ ուժգին հոգվույս կը փարիս…

Ձմրան պարզ գիշեր

Համբոյրիդ, գիշե՜ր, պատուհանս է բաց,
Թո՛ղ որ լիառատ ծըծեմ՝ հեշտագին
Կաթը մեղմահոս լոյսիդ տարփանքին՝
Ու զով շաղերուդ կախարդանքը թաց։


Պարզ, լուսածածան, հրաշալի՜ գիշեր,
Հոսէ՛ սրտիս մէջ դիւթանքիդ ալիք.
Ճերմակ երազիդ ցայտքերէն մեղրիկ
Պուտ պուտ կաթեցո՛ւր հոգւոյս սիրաջեր։


Կ'ուզեմ որ դադրին ձայներն այս պատիր,
Ու նեկտարիդ դողն ըմպեմ ես անյագ.
Կ'ուզեմ որ մեռնի՜ն տիւ ու Ժամանակ՝
Ու դաբիրներուդ իյնամ ծնրադիր։


Ու դաբիրներո՜ւդ իյնամ ծնրադիր,
Այս պաղատագին շարԺուձեւիս մէջ,
Ու մինչ կ'ողողեն զիս ցոլքերդ անշէջ,
Աչքերս ալ մոռնան տակաւ այս նատիր։


Ցնորաբե՜ր գիշեր, ա՜հ, ընդունէ՜ զիս,
Ընդունէ՜, միստիք ո՜վ անդորրութիւն
Իմ աղերսակոծ շունչիս սօսաւիւն,
Եւ համբոյրն անանց՝ զոր կու տայ հոգիս։


Սենեակս է լեցուն յուշքերովն աղի
Երէկի հովին վայրագ տարփանքին.
Ու դեռ կը հծծեն խորշերն ողբագին
Վախը գրգանքին անոր կատաղի։


Նե՛րս խուԺէ ուԺգին, նե՜րս պատուհանէս
Ու լեցուր խցիկս, մինչեւ կաթոգին
Քու սրբութիւնով իր խորշերն յորդին,
Եւ ես արթննամ վաղնջուց քունէս։


Համբոյրի՜դ, գիշե՜ր, պատուհանս է բաց,
Թո՛ղ որ լիառատ ծըծեմ՝ հեշտագին
Կաթը մեղմահոս լոյսիդ տարփանքին՝
Ու զով շաղերուդ կախարդանքը թաց։

Ճերմակ վարդեր

Ըսպիտա՜կ վարդեր, ըսպիտա՜կ վարդեր,
Զոր հովն անտեսեց այս ճամբուն վըրայ,
Շամբուշ հովն աշնան՝ որ կը դըղրդէր
Մոլեգին ՝ հողին ընդերքն համօրէն.

Ճերմա՜կ գաղափար, ճերմա՜կ գաղափար,
Աշնան մոլուցքէն դողահար հիմակ,
Համբո՜յր շուշանի, դիւթանք ձիւնեղէն,
Փերթ փերթ լուսինկայ, ապրշում համակ,

Բե՜ր ինծի իղձիդ կաթը խանդաղատ։
Մենաւո՜ր վարդեր, որ մելամաղձիկ
Մառախուղներուն մէջ դեռ կը Ժպտիք,
Ապրեցէ՜ք հոգւոյս մէջ յաւերԺօրէն։

Մանիշակ ու մամուռ


Ժայռերու զով շուքին տակ
Կանանչ խոտի խուրձ մը կար`
Որ ունենալ կը ցանկար
Քարին գույնը կապուտակ։

Ինքը ցողի՛ պետք ուներ,
Որ գույներով զանազան
Կարմիր ծաղիկ, ծիածան`
Երբոր արևը փայլեր։

Քարն երջանիկ էր ո՜րքան...
Առանց ցողի ալ` գույներ
Ու ծաղիկնե՜ր կը շիներ`
Շողերուն մեջ օգնական։

Մեղուները

Տենչանքներըս, տարագնացի՜կ մեղուներ,
ոսկի երիզ մը բանալով
ու զանակներ անձրևելեն
թըռան, գացին, երամ երամ.
անցան, գացին դարուղիեն,
կիսաթափանց մըշուշներու ապրշում քողքը պատռելեն
և հածելեն մեջն արևին ոսկեծաղիկ մառախուղին:

Արևակի, սուտակներու ու զյումրյութի
փաղփուն երանգը ծըծելով իրենց չորս դին,
ծործորներեն, բացավայրեն,
ու ցորենի գանդաշներեն անցան անդին.
ես գետափին մոտ մընացի վարատակա՜ն,
մելամաղձիկ երազս հըղած
դեպ հեռավոր ծաղկաստաններ`
ուր թառեցան մեղուներն իմ տենչանքներուս:

Մեղուներն իմ տենչանքներուս`
միջօրետքի պահերեն վերջ,
որոնց դարձին ես կըսպասեմ`
ուղեկուրուս զակատելով:
Ահա՜ օրն ալ մըթագնեցավ,
և ես ի զո՜ւր տարաժամ
դեռ կըսպասեմ անոնց հևքոտ ու մեղրազօծ վերադարձին:

Ա՜հ, այս ցայգուն
պիտի անցնիմ դարձյալ Վախիս ճամփաներեն
ալ հափրացա՜ծ, ուշակորույս,
գիշերներու ըմպած գինին խավարածոր,
պիտի անցնի՜մ ես այս գիշեր`
երկյուղիս սեպ ճամփաներեն,
իմ գանկիս տակ
հույսի ոսկի բոցին անուրջն առկայծելեն:

Ալ հոգնա՜ծ եմ
ըսպասելեն տենչանքներուս մեղրին անույշ,
ու տարաժամ այս հածումին մեջ երջանի՜կ պիտի ըլլամ,
եթե թունեղ խա՜յթ իսկ բերեն
ուղեմոլար մեղուներն իմ տենչանքներուս:

Մեռելոց
Ձըմեռ օր մը, ձիւնին մէջէն, մի՜սմինակ,
ձիւնին մէջէն, տարի դամբանն իմ հոգւոյս,
Ժըպիտով մը ծընած նախկին սէր մը կոյս.
ըսպիտա՜կ վարդ՝ որ սառեցաւ ձիւնին տակ։

Գարուն մըն էր, եւ համբոյրով մը բացուած
դամասկեա՜ն վարդ, գինով արփին գաղջ գոլէն,
նըւաղեցաւ ուրիշ սէր մը. սէ՜րն, Ա՜ստուած՝
զոր թաղեցի՝ յուսատ՝ կեանքին կանչելէն։

Ամրան վերջն էր, նայուածքով մը բողբոջած
դեղին վա՜րդս ալ ինկաւ աշնան շունչին տակ.
զայն վերցուցի՝ արդէ՜ն եղած յիշատակ՝
ու նետեցի փոսին մէջ, ցա՛ծ, ա՜հ, շա՜տ ցած։

Հիմակ ամէն մեռելոցի ես կ'երթամ
անոնց մարմար դամբանին վրայ ցրտաշունչ,
աղօթքով մը, կորած մէգին մէջ տարտամ
անոնց յուշքին, մըտաթափառ, լուռ ու մունջ։

Ու մըտածումս ալ, հէ՜ք նԺդեհ քահանայ,
խաչ հանելով կ'ըսէ բառեր լուսեղէն.
ու նայուածքըս կը բաԺնըւի երբ հողէն,
հոգիս զանոնք անգա՜մ մըն ալ կը մոռնայ...։

Մերժում


Մեկ համբույրդ զիս պիտ ըներ երջանիկ
դուն զլացար ինձի շնորհն այդ գողտրիկ,
դժնե «ոչ» ըդ թքիր ինձի անտարբեր,
ես այն օրեն կը տառապիմ տարուբեր։

Դուն զլացար ինձի շնորհն այդ գողտրիկ
ու սևերու մեջ թաթխեցիր իմ մեղրիկ
ժպտիս ցոլքը, մերթ վառվռւն, մերթ հանդարտ
ես այն օրեն եղա թշվառ մը անբախտ։

Դժնե «ոչ» ըդ թքիր ինձի անտարբեր,
այդ «ոչ» ըդ սուր սրտես սորեց արյուններ:
Մերժումի այդ սառ լախտն, ավա՜ղ, վշտագին
գալարեցուց սևերու մեջ իմ հոգին։

Ես այն օրեն կը տառապիմ տարուբեր.
վիշտը սիրտըս իմ ըրավ քանդ ու ավեր,
այն օրեն, երբ սև բաժակըն այդ թույնի
ըմպեցի ես, սիրտըս բյուր բյուր կ՛արյունի։

Մթնշաղներ

Վերջալոյսի աղջիկն է իր կուսութեան մէջ քրքում.
Ինչո՜ւ մինակ մընացի երազիս հետ թախծագին.
Թմբիներու բոյրին տակ, նուռիներու ծաղիկին՝
Ա՜հ, ինչո՞ւ ես մընացի գիրկն երազին այս տրտում։

Ո՜վ դուն հիրիկ ծաղկանոյշ, երբ անցար հետ լոյսերուն,
Բան մը փլաւ հոգւոյս մէջ քայքայումով ողբագին,
Դարձիր քի՜չ մըն ալ Ժպտէ սա լուսաբաղձ հիւանդին՝
Որ քիչ առ քիչ կը մեռնի՜ կառչած իր խօլ յոյսերուն...։

Մութը կ'իջնէ հոգւո՜յս՝ ուր վաղո՜ւց գիշեր է արդէն.
Ըսպասումի՜ ցայգ՝ ուր դեռ շողաց լո՜յսն երազին.
Հազիւ քիչ մը բոյր ծըծած մոռացումին ես վարդէն
Նորէն քեզի՜ կը դառնամ, ա՜կն արեւիս ոսկեծին։

Լուսնի պայծառ տիւին տակ պիտի համրեմ անդադար,
Բուստէ զարկերն ոգեւոր՝ առոյգ սիրոյ երազին.
Ա՜հ, քիչ մը լո՜յս, Ժըպի՜տ մը՝ որ կեա՜նք ինծի պիտի տար,
Եւ փարատէր լըքումն՝ որ կը ծանրանայ իմ ուսին։

Եկո՜ւր, արդէն կը մըսի՜ն հէգ երազներն իմ որբուկ,
Ա՜լ յոգնած եմ անցնելէն կածաններէ մենաւոր,
Անձրեւ կ'իջնէ հոգւոյս մէջ, կը զգամ մահուան սրսըփուք,
Ձեռքս է պարապ մընացեր դատարկին մէջ սըգաւոր։

Մտերմիկ տեսիլներ


Ու կը դառնան ջըրանիվներ ծերունի,
կափկափելով համբարուի հեքիաթներ,
թախծապատում բարբառի հո՜ծ կշռություն,
որ կ’ակոսե լուռն աշնանի գիշերին:

Ու մարմանդին զյումրյութ` պայիկն օդանույշ
նոր կը հագնի լույսի մետաքս թելերով
շարամանված պատմուճանն իր մըշուշե`
ուր մերթ շողակն օդաքարին կը վառի,

Ու բոժոժին ձայնեղ՝ գանգյունն արծաթե...
Ու սայլորդին ըստվերն որ` գո՜րշ` կ’երկարի՜.
ու սիկառին ծուխն` որ բիլ բիլ կ’ամպանա`
ու լազվարթե գիծը ճամփուն հեռացող…։

Նոպաները


Մթության մեջ վըհուկի մը պես թախծադեմ,
ցավոտ Սիրո հարվածն է որ կ’իջնե կուրծքիս.
ու Տենչանքի ծիրանիեն հրաշեկ հոգիս
դեռ կ’ընդգրկե հիշատակներ` զորըս կ’ատեմ:

Բոլոր լույսերն ալ մարեցան հետըզհետե.
ես կը սիրեմ այս խավարը տառապագին,
ուր վիշտ մը լայն` սիրտըս կուրծքես դուրս կը նետե,
և ես կ’ըմպեմ սև հեշտանքը ցավոտ Կյանքին:

Խավարին մեջ չունիմ խարխափն երազանքին,
ու կը դադրիմ սերերու շուրջ թափառելեն.
բոցեղ աչքերս ունին կայծակ մը թախծագին,
սիրտես ցավերն հեծքեր վայրագ լոկ կը խըլեն:

Նավակները


Նավակներ մեկնեցան ամենն ալ, բաղձանքով ակաղձուն.
հեռացան ամենն ալ` ծըփանուտ Երազիս ափունքեն.
անձուկին բոցը զիս պաշարե՜ց. Ըսպասման հիվա՜նդն եմ.
հոգեսարս դողերով և հուրքով միշտ ցայգերն են հըղի.
գիշերներն ես համբուն կը սպասեմ ծիրանի այն դարձին.
ու ցայգուն ալ կ’անցնիմ ավազուտ ափունքեն` դողահար`
սրտաթափ ու խանդոտ երազի կայծերով առլըցուն:
Դարձուցե՜ք նավակներս հողմավար, ջրանո՜ւյշ պայիկներ,
դարձուցե՜ք նավակներս դյութավար, իրիկվա՜ն հովիկներ…։