*

Անձրեւից ծեծված, հողմից հալածված,
Ծակ տրեխներով գնում էր Աստված,
Ինքը երկնքից իր արտասուքով,
Իր կյանքը, ճամփան պատել էր սուգով:

Ինքը գնում էր թեթեւ ու ներհուն,
Որպես սկիզբն ու վախճանը կյանքի,
Ինքը տանում էր իր մերկ ձեռքերում
Բախտ արարելու
Իր կախարդական լեզվակը զանգի:

Եվ գնում էր նա
Լքված ու մենակ աշխարհի կողմից,
Եվ ոչ ոք, ոչ ոք չէր կանչում նրան,
Որ ապաստան տա անձրեւից, հողմից:

Եվ նույն ժամանակ աշխարհից այս չար,
Պարզված երկնքի անհունները մութ,
Բյուրավոր ձեռքեր իրենց Աստըծուց
Աղերսում էին գորովանք ու գութ:

*

Փղոսկրե անիվներով
Հեռանում է բախտն օրեցօր,
Մթնում է դեմքն արեգակի,
Խամրում է հավքը ոսկեցոլ:

Թիթեռների թեւերի մեջ
Մի գունագեղ ձայն է հանգչում,
Որ այսօրվա մայրամուտին
Պիտի մեռնի մարմնիս խաչում:

Եվ գողգոթան ինձ ի՞նչ՝ թե ով
Կզարդարի ծաղիկներով,
Ինձ ինչ, թե ո՜վ,
Ինձ ինչ, թե ո՜վ,
Կմնա միշտ, մշտահոլով,
Կմնա, որ աշխարհն արար
Դարձընի խուլ, անգույն քարայր:

Ու՞ր են վազում ծեր ու ջահել,
Մարդկանց այս ի՞նչ է պատահել,
Որ մեղքի բույն այս աշխարհում
Ոչ մեկը չի ապաշխարհում:

*

Ինձ գարնան մի օր դրին անկողին,
Շուրջս շարեցին երազներս ողջ,
Շողշողուն մտքեր
Կրակների պես շարեցին հողին
Եվ համբուրեցին ձեռքերս դողդոջ:
Նրանք գնացի՜ն, կորա՜ն, չքացա՜ն,
Եվ հայտնվեցին, ինչպես հեքիաթում,
Ես ճերմա՜կ, ճերմա՜կ սավանների մեջ
Մոխրացել էի մի ակնթարթում:

Անվերջ կործանվող գահերի միջով
Իմ մոխիրներին
Մոտենում էր լուռ մի անհուն թափոր,
Նրանք բոլորը անաչք ու անձայն՝
Մաքուր արցունքով շաղախեցին ինձ
Եվ ինձ դարձրին Արցունքի Սափոր:

*

Ժայռերի կրծքից բվվոց էր գալիս,
Վրանների տակ հազում էր քամին,
Գլուխներն իրենց թաթերին դրած,
Գամփռները խուլ գռմռում էին:

Ճերմակ տանիքներ կային ձմեռվա,
Ու փոքրիկ, տաքուկ տնակներ կային,
Մթնում մարմրող ծույլ խարույկներից,
Գայլի աչքեր էր փախցընում քամին:

*

Ինձ մի թաքցրեք հովհարների տակ,
Մի հայտնաբերեք ինձ կրկեսներում.
Գինետների գաղջ մշուշի մեջ
Գգվանքի փայլ եմ ես ձեր աչքերում:

Մի ձեռք ինձ անհայտ, մութ ոլորտներից
Անդուլ թմրության խարույկ է բերում.-
Նա ինձ թաքցրեց հովհարների տակ
Եվ հայտնաբերեց ինձ կրկեսներում:

*

Մաղվում է ցած
Անձրեւը մե՜ղմ, մեղմ ու դանդաղ՝
Իմ հուշերի հովիտներում,
Իմ զոհերի վրա անթաղ:

Իմ հուշերի հովիտներում
Նրանք մեկ-մեկ սյուներ ծխի,
Ոլորվում են անձրեւի մեջ
Ու հեկեկում են դառնաղի:

Անձրեւի հետ լռում են լուռ,
Ինչ-որ վերջին աղոթք անում,
Ոսկեթիկնոց ու ոսկեխույր
Աշնան հեռուն են սլանում:

Ուր որ փոքրիկ մի գյուղից դուրս
Առնում է խոր նինջն իր անփույթ
Հառաչների, արցունքների
Ու ցավերի մի հողակույտ:

Հավաքվում են նրանք այնտեղ,
Գալարվում լուռ հառաչանքով.-
Ոչ ոք նրանց չի կանչում տուն,
Նրանք ինձ են կանչում հերթով:

Այդ ձայները լսում եմ ես
Հավերժության խուլ խորքերից,
Նրանք սուզվում են հողի մեջ
Եվ հողից դուրս թողնում են ինձ:

Մաղվում է ցած
Անձրեւը մեղմ, մեղմ ու դանդաղ
Մեն-միայնակ
Մի մեռածի վրա անթաղ:

*

Ու գարնան հետ տխրությունով թափանցիկ,
Ու կարոտով անմեղսունակ որբերի
Գնում էինք դեպի սարերը հեռու,
Դեպի հեռու օթեւաններն ամպերի:

Ու տրտմության բողբոջներով պայթուցիկ,
Ու մանկության տեսիլքներով անհամար
Ալպիական մանուշակներ ՝ զանգակներ,
Ղողանջյունով իջնում էին սարն ի վար:

Ճչում էին վայրի բադերը խելառ,
Ճչում էին գագաթնասույզ լճերում,
Եվ օրերի տագնապների ձայնը մառ
Արձագանքով խեղդվում էր այդ ճիչերում:

Ազատության դռները բաց ու ազատ,
Ազատության խաղաղությամբ օրորուն,
Ճոճվում էինք աղբյուրների ղողանջով
Ազատության նարգիզաբույր օրերում:

Մտերմության կարոտները թեւավոր
Ճախրում էին կապտաշշուկ եթերում.-
Պառկու՞մ էինք,
Քնու՞մ էինք,
Չկայինք՝
Ճնճղուկների ծլվլոցից
Հյուսած քողի ետեւում:

*

Մեր խոհերին, մտքին տիրակալ է մի ձեռք,
Եվ մեկն իր անդունդն է քաշքշում մեզ համառ,-
Ժամանակի մասին հորինում ենք մի երգ՝
Մի տրտմություն, մի ցավ փարատելու համար:

Մենք լսում ենք նրա դոփյունն անբռնելի,
Եվ օրերի վազքը՝ սրարշավ ու հաղթող,
Եվ մանկորեն, անզոր դողդողում ենք էլի
Անփույթ ժամանակի ձեռքերի մեջ անդող:

Նրա անծայրածիր, անհուն փափկության մեջ
Տեղավորում ենք մեր վայրկյանները կոպիտ,
Նրանք հողմերի հետ թռչում կայծկլտալով
Եվ մարում են անդարձ տխրության մեջ կոկիկ:

Փափւու՜կ երազներով, փափու՜կ երազներով
Հարմարվելով, արդեն կորուստների ցավին,
Կորցրածի ետքից երբեք չհասնելով,
Գորշությամբ ենք փոխում կարոտների ծավին:

Ի՜նչ երգերի կրակ,
Ի՜նչ բույրերի կարոտ,
Օ՜, ի՜նչ տենչանքների կայծկլտոցներ հանգան,
Եվ ի՜նչ Սիրո Որբեր պիտի ծնվեն էգուց,
Որ մեր կորուստներն ու կարոտները ցանկան:

Նրանք պիտի անցնեն,
Նրանք պիտի գնան,
Շփոթվածի քայլքով,
Մոլորվածի նման:
Եվ Հավատի փոշին,
Ճերմակ եղյամ որպես,
Պիտի պատի նրանց,
Հորիզոնը եւ քեզ:

Եսենին

Տառապանքում կա ձայն,
Եվ ձայնի մեջ կա լույս,
Եվ լույսի մեջ ոգի.-
Եվ ոգու մեջ ահա դու կանգնած ես մենակ
Որպես տրուբադուրը չթվարկված զորքի:

Բարի՜, եղբայրորե՜ն ինձ ասում ես ապրիր,
Թող բուքը քեզ երբեք չհալածի,
Թող չծեծի՜ քամին, մտրակ չիջնի՜ վրադ,
Ոչ ոք քեզ ճորտության
Համար թող չվարձի,
Ասում ես ինձ՝ ապրիր ուրախ ու երջանիկ,
Առանց հարստության, առանց փառք ու գանձի,
Ասում ես ինձ՝ ապրիր անխարդավ ու աննենգ,
Ասում ես ինձ՝ ապրիր,
Ապրիր ՝ որպես բույրը ցորեն հացի,
Եվ մեկ-մեկ էլ կրկնիր ՝ «Եղբայր ենք մենք»:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու: Մի՜ տառապիր, ոչի՜նչ,
Լեռները չեն չոքում քամիների վախից.-
Եվ օրորվում ես դու՜,
Եվ շնկշնկում ես դու՜,
Որպես տափաստանի մի անկյունում բուսած
Հավերժական թախիծ:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու, ոչի՜նչ, ոչի՜նչ, ոչի՜նչ,
Տե՜ս, չի եղել ոչի՜նչ, չի լինելու ոչի՜նչ,
Մի պուտ եղբայրություն պահիր կրծքիդ խորքում,
Եվ չեն մթնի երբեք աչքերդ ջինջ:

Ես հավատում եմ քեզ, երբ նայում եմ ցավիդ
Եվ հավատում եմ քեզ, երբ նայում եմ ահիդ,
Եվ քո խաչը ահա ես տանում եմ հլու.-
Եվ չգիտեմ՝ վաղվա խաչերի մեջ
Մեր խաչն ո՞վ է արդյոք շալակելու:

Ոչի՜նչ, ասում ես դու, մի՜ տառապիր, ոչի՜նչ,
Լեռները չեն չոքում քամիների վախից.-
Եվ օրորվում ես դու՜,
Եվ շնկշնկում ես դու՜,
Որպես տափաստանի մի անկյունում բուսած
Հավերժական թախիծ:

*

Ես հիշում եմ ծովը,
Խաղաղությունը մեծ,
Ադամանդներ կեղծող իր խաղերը լույսի,
Նրա ոգին, որ մերկ ալիքների վրա
Կարող է շողշողալ, ինչպես սիրտը ուզի:

Եվ այդպես է ծովը՝
Երջանկորեն հանգիստ,
Տարտամ, անիրական ու տրտմորեն բարի,
Նա իր խորքում մի մեծ հանգիստ է պահպանում,
Որ իր Ոսկե Ձկան կյանքը չխանգարի:

Ոսկե Ձուկը ծովի
Բախտն է հավերժական,-
Եվ երբ հանկարծ ծովի խուլ խորքերն են խառնում,
Եվ երբ գողանում են նրա բախտը ոսկե,
Ծովը անհունորեն ընդվզում է մեկից՝
Ալիքները սրված դաշույններ են դառնում:
Ընդվզում է այդպես
Եվ պատրաստ է քայլել
Տիեզերքով ՝ որպես հսկա զորաբանակ.-
ՏԵՐԵ՜Ր, ՄԻ ԳՈՂԱՑԵԿ ԲԱԽՏԸ ԺՈՂՈՎՐԴԻ,
ՏԵՐԵ՜Ր, ԴՈՒՔ ՁԿՆԻԿԻՆ ՑՈՒՅՑ ՄԻ ՏՎԵՔ ԴԱՆԱԿ:

Հավատացեք, եթե
Ծովն է ալեկոծվում,
Ապա ինչ-որ մի տեղ թաքուն ու տմարդի
(Օ, գուցե թե նաեւ առանց հասկանալու),
Գողացել են Ոսկե Բախտը ժողովրդի: